Naar de gevangenis.....

Vanwege het nieuwe beleid van de overheid dat de straatkinderen terug gebracht moeten worden naar hun ‘thuis’, hebben we al enkele homevisits (huisbezoeken) gedaan om te kijken hoe het met de kinderen gaat nu ze weer ‘thuis’ wonen. Tot nu toe is dat helaas nog niet erg positief geweest, want geen van de kinderen gaat naar school omdat geld voor school domweg ontbreekt en het teruggebrachte kind een extra mond betekent om te voeden, voornamelijk voor de jjaja (de oma) omdat ouders vaak ontbreken; al overleden of ooit vertrokken.

Veel van de straatkinderen in de leeftijd van 13 t/m 18 hebben er voor gekozen om terug de straat op te gaan. Gelukkig monitort FOHO deze jongeren wel (ze noemen dit de follow-up) en Bwowe weet dan ook precies wat ze nu doen en waar ze te vinden zijn. Omdat er heel wat jongeren bij zijn die ik al lang ken, ben ik erg nieuwsgierig naar hen. Ook Noah en Tobias kennen enkelen van hen.

Op maandagmorgen vertrekken we dus al lopend richting de sloppenwijken van Nyendo. We lopen door een wirwar van steegjes en kronkelpaadjes van rood zand en afval, tussen huisjes en bosjes in, ons schrap houdend omdat het zo steil omlaag loopt. Al snel vinden we enkele jongens die mij herkennen en me meteen auntie Jacky noemen; dit is een beleefdheidsvorm die ik erg schattig blijf vinden. Ook Noah en Tobias worden herkend. Ronald die ik al sinds 2011 ken blijft wat vaag, wil eerst zijn eten opeten en lijkt helemaal niet blij ons te zien. Volgens Bwowe is hij echter heel erg blij, maar toont hij dat nooit. Abdu begint meteen het lied te zingen wat we andere jaren bij FOHO zongen; erg leuk. De jongens spreken af dat ze een keer op FOHO langskomen om met ons te kletsen en wellicht wat te eten met ons. Nu moeten ze immers geld verdienen, bijv. met scrub (metaal) of plastic verzamelen. Ronald en Abdu weten ons precies te vertellen waar de andere jongens rondhangen. Sommigen hangen idd rond, want niet iedereen is bezig met geld verdienen.
Omdat ik ook nog op zoek ben naar Marvin, een jongen die ik ook al sinds 2011 ken en we hem niet kunnen vinden op zijn vaste plek, vragen we naar hem. De jongens weten te vertellen dat hij 2 weken geleden opgepakt is en in de gevangenis is. Het ware verhaal blijft wat onduidelijk, maar het lijkt te maken te hebben met een telefoon die niet betaald zou zijn. Met hem zouden nog 2 jongens meegenomen zijn. Even schrikken dus, want ik weet na 5 bezoeken aan de gevangenis wel hoe het er is en daar wil je als 18-jarige echt niet zijn. Tijdens onze meeting (vergadering) op FOHO besluiten we dat we meteen die middag naar die gevangenis zullen gaan, om uit te vinden of Marvin er idd is, wat hij gedaan heeft en wat hem te wachten staat. Ook zullen we meteen vragen naar de vader van 2 kinderen van 5 en 8 jaar, die ook pas opgepakt is i.v.m. een kwestie van ‘landje-pik’, waardoor de kinderen nu alleen thuis zijn omdat moeder 3 jaar geleden al met de noorderzon vertrokken is. Gelukkig zorgt een buurvrouw voor hen en geeft hen te eten, terwijl ze zelf ook al 5 monden te voeden heeft. Naar school gaan ze echter niet meer. Bwowe spreekt met ze af dat ze wel naar school moeten komen, zelfs als er geen schoolgeld is. De school wordt immers beheerd door FOHO.

In de middag gaan we met de boda boda richting Masaka prison. Bij een hek moeten we onze identiteitspapieren laten zien. Medewerker Florence heeft niets bij zich, dus mag helaas niet mee naar binnen. Bwowe heeft een rijbewijs mee, dus mag door. Ik laat ook mijn rijbewijs zien en dat is prima. Tobias heeft echter geen ID of paspoort bij zich, dus toont hij zijn verzekeringspasje. Ik leg uit dat bij ons mensen onder de 18 nog geen foto op de identiteitskaart hebben, maar alleen een naam en nummer. Leugentje om bestwil, maar het werkt wel. Of het komt omdat we muzungu’s (blanken) zijn, want we worden doorgelaten. Een paar meter verder is de officiële ontvangstruimte en vragen 2 cipiers ons nogmaals om de identiteitsbewijzen. Ze vragen bij wie we op bezoek willen, waarom en waar we hem of hen van kennen, noteren onze telefoonnummers en ze noteren hoeveel geld we bij ons hebben, wat we vervolgens, samen met onze tassen en telefoons, achter moeten laten. Omdat ze geen flauw idee hebben wat ze moeten noteren van mijn rijbewijs, zie ik ineens Goedereede genoteerd staan bij mijn achternaam. Weten zij veel dat dat mijn geboorteplaats is, lang geleden.
We gaan weer een deur verder en even lijkt het erop dat mijn broek te kort is; hij is net over de knie i.p.v. met lange pijpen. Ik wist vanmorgen immers nog niet dat ik naar de gevangenis zou gaan, anders had ik er wel rekening mee gehouden. Maar w.s. werkt het weer mee dat we blanken zijn, want we mogen doorlopen. De laatste deur gaat voor ons open en dan staan we ineens in de gevangenis. Wel nog eerst op een bankje om nogmaals onze gegevens door te geven; zucht…
Dan worden we meegenomen naar een kamertje waar 2 medewerkers en 2 gevangenen zijn. Marvins naam wordt genoteerd, evenals die van die andere man en men gaat op zoek naar hen. Na 10 minuten wachten komt Marvin het kamertje binnen, die verbaasd naar Tobias en mij kijkt en duidelijk verrast en blij is. We krijgen een stevige hand en ik word weer auntie Jacky genoemd. Zoals hier gebruikelijk is, heeft hij een knalgele broek en shirt aan, is zijn hoofd kaalgeschoren en moet hij op de grond zitten. Dat kaalgeschorene vindt hij vast vreselijk, want Marvin is altijd heel ijdel geweest en zelfs onder de erbarmelijke omstandigheden van het straatleven, probeerde hij er altijd netjes uit te zien; gewassen kleding en zijn huid ingesmeerd met olie. Omdat Marvins Engels nog steeds niet goed is, voert Bwowe het gesprek in het Luganda. Wel zachtjes zodat de 2 medewerkers niet alles kunnen horen. Ik wil n.l. ook graag weten hoe het leven in de gevangenis is. Marvin vertelt dat hij in een slaapzaal met 170 mannen zit en ze moeten op hun zij slapen omdat ze anders niet allemaal erin passen. Ik kan me dit goed voorstellen, omdat ik zo’n zaal een keer van binnen heb gezien. Ze krijgen 1 maaltijd op een dag en dat is een massief brok posjo. Hij mist zeep en zou graag maismeel willen, zodat hij zelf eten kan maken. Hij vertelt aan Bwowe dat hij voor een man spijkers moest bewaren, maar dat die spijkers gestolen bleken te zijn. Hij is dus opgepakt voor heling. Op dinsdag 13 augustus moet hij voorkomen en dan wordt zijn straf bepaald. Hij vindt het vreselijk in de gevangenis en hij hoopt er niet lang te hoeven blijven.

Inmiddels worden we een kamertje verder geleid, naar de directeur van de gevangenis. Hij is een intelligente, aardige man die veel kennis heeft van de wereld, ontzettend goed Engels spreekt en eerlijk vertelt dat het gevangenissysteem niet helemaal deugt. Er worden veel te veel gevangenen gebracht en er worden er te weinig vrijgelaten. Op dit moment zijn er bijna 1100 gevangenen (in 8 slaapzalen) waarvan 248 veroordeelden. Alle anderen wachten nog op hun rechtszaak of op hun hoger beroep. Er zijn er bij die er al sinds 2014 op wachten. Ook zijn er 54 vrouwen en 7 kinderen. We kunnen nog wat vragen stellen en krijgen eerlijke antwoorden hierop. Dit heb ik nog niet vaak meegemaakt. Ook is hij geïnteresseerd in ons, in wat FOHO doet en waarvoor we hier komen.

We gaan terug naar Marvin, die nog braaf op de grond op ons zit te wachten. De medewerkster die erbij is, geeft hem een pittige, maar motiverende preek. Ze vertelt hem dat hij de leeftijd heeft dat hij iemand zwanger kan maken, dus dat hij zijn verantwoordelijkheden maar eens moet nemen en iets van zijn leven gaat proberen te maken. Hij is immers erg koppig en wil alleen maar lol maken. Verder vertelt ze ons dat we dinsdag wel aanwezig kunnen zijn bij zijn rechtszaak, maar dat het wellicht handig is als Bwowe van tevoren contact opneemt met Marvins advocaat om hem vrij te kunnen kopen of zijn borgsom te betalen. Als wij als blanken erbij zijn, wordt het bedrag steevast omhoog gegooid. Wij zullen het erover hebben wat te doen. Intussen adviseren wij Marvin dat hij de komende dagen maar eens goed na moet gaan denken over wat hij met zijn leven wil en hoe hij zijn geld wil gaan verdienen. Bwowe denkt ook dat hij veel counseling nodig zal hebben, wat ik zeker met hem eens ben, omdat ik Marvin sinds 2011 elke 2 jaar zie en hem heb zien veranderen en niet altijd op een positieve manier helaas. Al is het soms ook niet vreemd dat kinderen bepaald gedrag vertonen, als je weet dat hun ouders overleden zijn of ervandoor gegaan zijn en dat ze al jaren alleen hebben moeten zien te overleven.
Met de belofte aan Marvin dat we hem zeker nog terug zullen zien, nemen we afscheid en krijgen we een dikke welgemeende knuffel van hem. Het is een grote knul van 18 die niet altijd slim bezig is, maar het blijft een schatje. Dit verhaal wordt vast ook nog vervolgd…
De andere 2 opgepakte kinderen en de vader, die we ook nog zoeken, verblijven echter niet in deze gevangenis, krijgen we te horen, dus die moeten we elders gaan zoeken.

Om dit blog niet te lang te maken, laat ik achterwege dat we verder lekker bezig zijn met verven, bouwen, les geven, homevisits afleggen, sporten en ga zo maar door. We vervelen ons dus niet, hebben tijd te kort en de tijd gaat ons veel te snel. Nu onszelf eerst maar eens verwennen en dit weekend lekker op safari naar Murchison Falls. Vanavond dus vroeg naar bed, want doordeweeks staat de wekker altijd al om 7 uur, maar morgen staat ie om 4.25 uur (slik) en dit hele weekend zullen we vroeg op moeten staan vanwege de ochtend gamedrives. Maar daar staat natuurlijk wel iets heel moois tegenover, dus hebben we het er graag voor over.

Fijn weekend alvast allemaal. Groeten van ons uit Uganda.